Quantcast
Channel: Ngā whakahou ki te Te Taura Whiri i te Reo Māori
Viewing all 224 articles
Browse latest View live

Kua 90 noa ngā moe kia tae mai ki Te Wiki o Te Reo Māori 2019

$
0
0

Iwa tekau noa iho ngā rā e toe ana i mua i Te Wiki o te Reo Māori 2019, 9-15 Mahuru.

E whakanui ana te wiki nei i te reo Māori me tōna whakarauoratanga.

E kī ana te Tumaki o Te Taura Whiri i te Reo Māori, a Ngahiwi Apanui, koinei te wā me tīmata te whakamahere.

“Ka whakaauautia anōtia te kaupapa o te wiki: ‘Kia Kaha te Reo Māori’. He kīanga rongonui a ‘Kia Kaha’ ki ngā kaikōrero Māori, Pākehā hoki. I rangona whānuitia i Aotearoa mai i te rautau 19, i roto i te haka nei: ‘Kia Kaha Ake, Ake, Ake’. 

I ngā tau tata nei kua whakatairangitia nuitia te wiki e ngā niupepa, ngā teihana whakaata, irirangi hoki. Ā he rite anō te tautoko i tēnei tau. Me moata te toro atu o ngā rōpū hapori e mahere ana ki ngā rōpū pāpāho. 

“E kiia ana mātou, ‘Ahakoa iti, ākona, kōrerotia!'

Kia whakarewa i tēnei mahi, anei ētahi kupu whakamahere

  • Me aha tātou mō te Wiki o te Reo Māori?
  • Me hono atu tātou ki te hīkoi whakanui i te reo Māori?
  • Me kai hāngi tātou.
  • Mēnā e pai ana ki a koe, me whakahaerehia he whakataetae pānui whakaahua.
  • Me waiata tahi tātou i ia rā?
  • Me whakatū e tātou he tohu pānui reo Māori
  • Kia heke te utu mā ngā kiritaki kōrero Māori mai - ahakoa iti!
  • Me ako tātou i ētahi kupu māmā i mua i te Wiki o te Reo Māori
  • Ko te painga atu mehemea ka ako tātou i tōna o tātou ake pepeha, mihi rānei i mua i te Wiki o teReo Māori

Toro mai ki te pae tukutuku o Te Wiki o te Reo Māori hei kimi whakaaro whakatairanga i te reo Māori a te 9-15 Mahuru! 


Wāhiki! Kōrero mai ki a mātou! – Te Toihau reo Māori

$
0
0

E ai ki te Toihau o Te Taura Whiri i te Reo Māori, a Ahonuku Rāwinia Higgins, ki te raru te tangata ki ngā kaitākaro poitarawhiti e kōrero Māori ana, kia kaua rawa e aupēhi i ngā kaitākaro.

“I matekiri au i taku rāngona kua whakahēngia ngā kaitākaro nō Te Wharekura o Mauao mō te kōrero i te reo Māori, ina koa i ēnei rā kei te kaha ake te tautokona o te reo Māori e te marea.

“E matekiri ana i ēnei āhuatanga whakatakē e aro atu ana ki te reo, ki te pēnei hoki ki te hunga taiohi katahi ka hē kē atu.

“Mēnā he raru tō te tangata ki te whakamahinga o te reo Māori me kawe tōtika atu ki Te Taura Whiri i te Reo Māori.

“Waihoki, ki te rongo ngā kapa tauwhāinga i te whakatiki i te noho reo tōtahi, anei ētahi honongaitua ki ngā kīanga poitarawhiti i te reo Māori e kaha whakamahia ana:

CORE Education – Tātai Aho Rau

Netball Poster

Netball and sports terms

Sports booklet

He hua reo, he hua

$
0
0

Nā te rangahau hou kua kitea e ngā umanga ngā hua o te whai wāhi atu ki te whakarauoratanga o te reo Māori. 

Ko te whāinga o te rautaki reo Māori a te kāwanatanga, te Maihi Karauna, kia kotahi miriona o te iwi whānui o Aotearoa e kōrero ana i te reo Māori waiwai nei hei te tau 2040.

I kī ai te Tumuaki o Te Taura Whiri i te Reo Māori a Ngahiwi Apanui, e whakaatu ana te rangahau, nā Te Wānanga Aronui o Tāmakimakaurau, nā te tuitui haere o te reo Māori, ngā kupu, tikanga hoki kua tino piki te koa o te kaimahi i roto i tāna mahi he mea tautoko hoki i te kanorau o Aotearoa.

Kotahi mano, tahi rau ngā kaimahi i rangahaua, 14 hoki ngā rangahau kaupapa umanga i mahia ki te tautohu i te momo whakamahinga o te reo i ngā whakahaere me te waiaro o ngā tāngata ki te reo Māori.

“He rawe te pānui i ngā taipitopito kōrero o ngā whakahaere kua kitea ko te reo Māori he mea whakanui i ō rātou pakihi, otirā, he mea whakatītina hoki i te oranga ā-kiri, oranga ā-whakahaere hoki.

“E akiaki ana mātou i te whakamahinga o te reo Māori hei whakakotahi i te tangata, Māori mai, Pākehā mai, ahakoa ko wai mai. He mea hono i a tātou ki tō tātou whenua, ki tō tātou kōrero onamata, otirā, ki tō tātou anamata anō hoki.

“He raraunga hoki ā mātou o te take kāre ētahi whakahaere i te hiahia hāpai i te reo Māori i roto i ā rātou mahi. Nā te rangahau te whakaaro ko te take nui, he mea māmā noa iho: ko te mataku.   Ka hopo te tangata ‘kei hē’, me te whakaaro he pai ake, he haumaru ake te kore i te kōrero. E whakaatu mai ana tēnei he tika tā mātou mahi, arā, tā mātou tautoko i te mahi whakamahere reo Māori: he huarahi māmā tonu e tautohua ana ngā mahi e taea ai te tautoko te whakarauoratanga i roto i tētahi umanga, ka tautoko hoki i te whakahaere mā te tohutohu me te ārahitanga.

“Hei te marama o Hōngongoi 2021 ka whai mahere reo Māori ngā tari kāwanatanga katoa, e whai atu ana i ētahi atu whakahaere e whakamahi kē ana i ā rātou mahere reo Māori i ngā rāngai tūmatanui, tūmataiti me te hapori. Tāria ana e mātou te tino piki o te tahuri mai a te tangata, ā, i roto hoki i te Pūtea 2019 kua whiwhi pūtea pūmau mātou mō ngā tau e tū mai nei ki te tautoko i taua hunga.

“Ka whakaritea kia wātea tēnei rangahau ki ngā whakahaere katoa e whakarite ana kia whakamahere ki te whakaawe i te tangata, ki te tuku whakatūpato mai hoki o ngā tūmomo raruraru ka puta ake. Ahakoa te whakahaere, e taea ai e ngā whakahaere katoa te whakarauoratanga te tautoko.

Ehara i te mea ko te katoa e ako ana i te reo Māori’ te kaupapa. Ko te kaupapa kē ko te katoa e mahi ana i tā rātou e tino taea ai, e whakamahi ana i te rauemi reo tuatahi o Aotearoa ki tā rātou e tino taea ai”.

Ngā Hononga

Te katoa o te rangahau

Te Maihi Māori he rautaki reo Māori nā Te Mātāwai, e whakakanohi ana i ngā iwi, otirā, tātou te Māori

Te Maihi Karauna he rautaki reo Māori nā Te Karauna, ki te taha o Te Mātāwai

https://workresearch.aut.ac.nz/

Te Ipukarea, AUT

Kātahi te pai o te whakaako reo Māori e haere nei: kia kaha ake rā!

$
0
0

Kātahi te pai o te whakaako reo Māori e haere nei: kia kaha ake rā! Ko te kitenga matua tērā i te aromātaitanga o te reo Māori i ngā kura reo Ingarihi he rangahau i hokona e Te Taura Whiri i te Reo Māori nā te umanga rangahau o Haemata i whakahaere. E kīia ana he nui whakaharahara te rourou a ngā kura auraki ki te whakarauoratanga o te reo Māori, ina koa ki te āhua o te mārama, te mōhio hoki he kura te reo Māori, ka mutu, e rua, e rua te reo Māori me tō tātou Aotearoatanga.

Ko tā te Tumuaki, a Ngahiwi Apanui nā ngā kitenga, mārakerake nei te kitea te hua nui a ngā kaiako, o ā rātou mahi whakaako, me te kitenga ko ngā kura whai hōtaka pakari he pakari hoki ngā kaiarataki he hunga tino whakapono nei ki ngā hua o te reo Māori me ōna rourou ki te kura, otirā, ki te hapori whānui tonu. 

“Kitea ana i te rangahau he tino pai te wairua o ngā kaiako i ngā kura auraki ki te reo Māori, he mārama hoki he mea nui te hāpai i te mana o te reo Māori.

“He rawe te kite atu i te māramatanga ko te reo Māori he mea tautoko i te angitūtanga ā-mātauranga whānui. E kitea ana te reo Māori hei taonga whakapakari i te tuakiri o ngā ākonga Māori, he mea whakapakari i tō rātou tuakiri, hei tūāpapa hoki mō ngā ākonga Māori kia eke panuku hei Māori. 

“I te whakaū hoki te pūrongo i ngā wero ko te raru o ngā hōtaka reo Māori i te nuinga o te wā kei te wāteatanga o te kaiako kotahi kei a ia ngā kawenga reo Māori katoa o te kura, nō reira, ki te wehe atu te kaiako kua raru te akoranga. Kei te āwangawanga hoki ki ngā pūmanawa o ngā kura tuatahi auraki ki te whakahaere i ngā hōtaka i tua atu i te taumata tahi, taumata rua rānei o te marautanga, nā runga i te matatau reo Māori o ngā kaiako me tā rātou mōhio ki te whakaako i te reo hei reo tuarua. Me nui ake i te mana o te reo me te mārama pū ki te whakaora i te reo i te mātauranga. Me whakapau kaha tātou ki te tautoko i te mahi a ngā kura ki te āwhina i ngā tamariki ki te ako i te reo Māori, kia taea ai e rātou te kōrero i te reo i ngā wā katoa.

“Mai i te mahinga o te rangahau kua kite mātou i te pikinga o te pūtea nā Pūtea 2019. E kī ana te kōrero: Mā te huruhuru ka rere te manu’ – me whai huruhuru tonu te reo Māori, huruhuru ā-moni nei, huruhuru hoki ā-ngākaunui nei, arā, te ngākaunui o ngā kaiako, o ngā poari kura, otirā o ngā mātua.E āta tirohia ana ngā kitenga e toru e Te Taura Whiri:

  1. te whakawhanake me te whakatinana i te mahere whakawhitiwhiti kōrero, whakatairanga whai tahua ki te whakapiki i te mōhio o ngā kura auraki ki tō rātou tino tūranga i ngā mahi whakarauora i te reo Māori.

  2. te whakawhanake me te whakatinana i te mahere mahi whakawhiti hinonga whai pūtea ki te tautoko i ngā kura tuatahi ki te whakaako ki tua atu i ngā taumata 1-2 o ngā aratohu mārautanga reo Māori, Te Aho Arataki Marau mō te Ako i te Reo Māori. 

  3. mahi tahi i te taha o Te Tāhuhu o te Mātauranga me ētahi atu hinonga, kaiwhakarato hoki,  ki te arotake i ngā aratohu Marautanga reo Māori mō ngā kura auraki (Te Aho Arataki Marau mō te Ako i te Reo) Māori me ngā tohu ā-motu mō te reo Māori – kia mātua whakarite he hāngai ki te take. 
Viewing all 224 articles
Browse latest View live


<script src="https://jsc.adskeeper.com/r/s/rssing.com.1596347.js" async> </script>